Hoe gaat het met vrijwilligerswerk in Nederland? Goed!

Door: Lucas Meijs, Hoogleraar Strategische Filantropie en Vrijwilligerswerk aan de Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit.

Bron: Vandaagmagazine.nl, Lente 2018

Hoe gaat het met vrijwilligerswerk in Nederland? Goed meent hoogleraar Lucas Meijs. Nederlanders zijn nog steeds bezield en bereid om als vrijwilliger aan de slag te gaan. Maar dat vraagt wel om nieuwe en flexibele vormen van organiseren en faciliteren.

“We zouden eens moeten stoppen met mopperen”, antwoordt Meijs op de vraag wat er beter kan in vrijwilligerswerk. “Iedere groep moppert wel op een andere groep. Zelf maakte ik dat mee bij mijn scoutingclub, waar we een verbouwing bespraken. We hadden het voortdurend over ouders die niet geholpen hebben, in plaats van dat we iedereen oprecht bedankten die wel had meegedaan.

Ook zouden we moeten stoppen met ons zorgen maken over aantallen. Er is veel vrijwillige energie. De vraag is vooral hoe wij die meer kunnen benutten en mensen kunnen uitdagen om mee te doen. Dat kunnen we alleen door goed aan te sluiten bij ieders voorkeuren van bereidheid, beschikbaarheid en bekwaamheid. Dat betekent: in gesprek gaan en goed luisteren. Waar worden zij gelukkig van? Wat hebben zij nodig om hun bekwaamheid te willen geven?

Hoe ga ik dat als organisatie faciliteren? Dat zit in kleine dingen. Als een vrijwilliger aangeeft dat hij om 9.15 kan beginnen, waarom wordt hij dan toch om 9.00 uur ingedeeld? Wat we nodig hebben zijn managers die goed inspelen op de verschillende manieren waarop mensen hun vrijwillige energie aanbieden.

Toch zijn er twee sectoren waar het vrijwilliger-zijn pijn doet, waar het heel belastend is. Een is de thuiszorg. Dat is niet omdat mensen niet willen. Er zijn heel veel vrijwilligers actief. Maar er is zo veel vraag en die blijft maar toenemen, door vergrijzing en door politieke keuzes om de zorg te vermaatschappelijken.

De andere pijnplek vormen de besturen van verenigingen. Daar wordt het werk vaak op de traditionele manier ingericht. Zoals ik 30 jaar terug op de fiets naar een kerkzaaltje reed waar we vergaderden, papieren kopieerden en deze per fiets rondbrachten, door weer en wind. Daar kun je nu nog voor kiezen, maar dat lukt alleen als je mensen vindt die het op die manier willen doen. Het is vrijwilligerswerk dat vaak veel tijd en energie ‘kost’ en weinig ‘oplevert’. Een andere manier is om optimaal gebruik te maken van eigentijdse – vaak tijdbesparende – middelen, zoals social media en app-groepen. Dan ben je minder plaats- en tijdgebonden en het werk kost veel minder moeite en heeft vaak meer effect. Daarvoor moet je je oude vertrouwde manier durven loslaten.

Misschien speelt voor sommige mensen wel het idee mee, dat vrijwilligerswerk een soort opoffering is, een burgerplicht die veel tijd moet kosten en weinig mag opleveren. Nee hoor! Vrijwilligerswerk kan heel leuk zijn en kan heel veel voldoening geven. Fluitend naar je vrijwilligerswerk.

Ook bij jonge mensen is genoeg vrijwillige energie, maar we moeten snappen en toelaten dat ze het op andere manieren willen doen. En wees blij met wat ze doen. Als ze hun maatschappelijk stage hebben gedaan of voor de kerk kerststukjes hebben rondgebracht en ze willen dan even niet: oké! Laat maar weten hoe en wanneer je het wel weer wilt doen. Goed luisteren dus, om steeds de goed match te maken”.

Met dit artikel wil Kenniscentrum Vrijwilligers | VrijwilligersAanZet praktische tips geven voor het organiseren van vrijwilligersinzet. Wil je onze gratis maandelijkse nieuwsbrief ontvangen? >> Schrijf je hier in.