Vrijwilligers en de Arbowet en RI&E
Als je met vrijwilligers in je organisatie werkt zijn de Arbowet en de RI&E altijd iets om rekening mee te houden. In dit artikel leggen we uit hoe dit zit.
Vrijwilligers, Arbowet en RI&E, inleiding
Het thema Vrijwilligers, Arbowet en RI&E (het begrip RI&E leggen we hieronder uit) is altijd iets om goed te inventariseren in je organisatie. Simpelweg omdat het gaat om de veiligheid en de gezondheid van werknemers en vrijwilligers: dat is altijd belangrijk. Vandaar ook dat daarvoor de Arbowet in het leven is geroepen.
Vrijwilligers, Arbowet en RI&E, wat is de Arbowet?
De Arbeidsomstandighedenwet (of kortweg Arbowet) is een Nederlandse wet die regels bevat voor werkgevers en werknemers om de gezondheid, de veiligheid en het welzijn van werknemers en zelfstandig ondernemers te bevorderen. Het doel is om ongevallen en ziekten, veroorzaakt door het werk, te voorkomen (bron: wikipedia.nl)
Net als werknemers hebben ook vrijwilligers recht op veilige en gezonde werkomstandigheden. Hoewel de Arbowet niet meer volledig van toepassing is op vrijwilligers, gelden nog steeds voorschriften als het werk ernstige risico’s met zich meebrengt.
Vrijwilligers en Arbo, altijd belangrijk
Waar het om draait is dat je werknemers en vrijwilligers een gezonde en veilige werkplek moet bieden. In dat kader speelt voorlichting een grote rol. Waar moet je dan aan denken in de praktijk?
Werknemers en vrijwilligers:
- Moeten goed op de hoogte zijn van eventuele risico’s en
- Weten hoe zij moeten omgaan met de beschikbare hulp- en beschermingsmiddelen, als die worden gebruikt bij het uitoefenen van hun taken.
Vrijwilligers en Arbo voorschriften die altijd gelden
De volgende arbovoorschriften zijn altijd van toepassing, in elke werksituatie, dus ook als dit met vrijwilligers is:
- werken op hoogte;
- grote fysieke belasting;
- risico op gehoorbeschadiging;
- werken in een zeer koude of hete omgeving.
In deze gevallen moet je als organisatie beschermings- of hulpmiddelen uitdelen of aanbrengen. Bijvoorbeeld leuningen of vangnetten, een steekwagentje of oordoppen of oorkappen.
Aanvullende voorschriften zwangeren en jeugdigen
Voor zwangere en jeugdige (jonger dan 18) vrijwilligers bestaat een aantal aanvullende voorschriften, die gelden boven de algemene bepalingen voor vrijwilligers. Zij mogen niet worden blootgesteld aan een aantal gevaarlijke stoffen. Jongeren moeten in risicovolle werkomstandigheden altijd begeleiding krijgen. Zwangere vrouwen en jonge moeders die hun baby borstvoeding geven, moeten voldoende gelegenheid hebben om te kolven.
Vrijwilligers en Arbobeleid in de praktijk
Hierboven staat uitgelegd dat arbeidsomstandgheden (arbo) altijd belangrijk zijn, in elke organisatie en ook als er alleen vrijwilligers actief zijn. Het is niet meteen noodzakelijk om Arbobeleid op te stellen, vanuit de Arbowet is dit niet verplicht.
Punt van aandacht is wel de RI&E.
Wat is een RI&E:
RI&E staat voor Risico Inventarisatie & -Evaluatie. In de RI&E breng je als organisatie alle arbeidsrisico’s binnen het bedrijf in kaart (bron: arboportaal.nl).
Organisaties met zowel werknemers in loondienst als vrijwilligers moeten een RI&E opstellen. De RI&E heeft in principe alleen betrekking op de werknemers die in loondienst zijn.
Een organisatie waar alleen vrijwilligers werken hoeft geen RI&E op te stellen, tenzij er in de organisatie gewerkt wordt met gevaarlijke stoffen of biologische agentia. In dat geval moet er een RI&E worden opgesteld rond het werken met die gevaarlijke stoffen of biologische agentia. Deze beperkte RI&E hoeft niet getoetst te worden.
Als er werknemers actief zijn in je organisatie en werken die in loondienst bij elkaar opgeteld voor maximaal 40 uur per week, dan hoeft de RI&E niet getoetst te worden.
Vrijwilligers en opstellen van de RI&E
De organisatie kan voor het opstellen van de RI&E kiezen tussen een (branche) RI&E en de ‘Checklist Gezondheidsrisico’s’, een verkorte versie van de RI&E. De ‘Checklist gezondheidsrisico’s’ is speciaal ontwikkeld voor organisaties waar minder dan 40 uur per week betaalde arbeid wordt verricht.
Checklist gezondheidsrisico’s downloaden
> Download hier de Checklist gezondheidsrisico’s
Deze ‘Checklist gezondheidsrisico’s’ is beschikbaar gesteld door Steunpunt RI&E, een landelijk samenwerkingsverband van organisaties die werknemers en werkgevers vertegenwoordigen.
Vrijwilligers en de Arbowet en de RI&E, meer info:
De volgende websites zijn nuttig om over de thema’s vrijwilligers en de Arbowet en de RI&E te raadplegen:
> Ben je vrijwilligers coördinator en zoek je een betaalbare én praktisch ingestoken cursus?
Dan is onze basiscursus Vrijwillligerscoördinatie of de verdiepcursus Leidinggeven aan Vrijwilligers iets voor jou.
Met dit artikel wil Kenniscentrum Vrijwilligers | VrijwilligersAanZet praktische tips geven voor het organiseren van vrijwilligersinzet. Wil je onze gratis nieuwsbrief ontvangen? > Schrijf je hier in.
